واریسلا زوستر

عفونت ویروس واریسلا زوستر

ویروس واریسلا زوستر یک هرپس ویروس است و مانند دیگر هرپس ویروس ها باعث بروز هر دو عفونت اولیه و راجعه میشود و در گانگلیون های اعصاب حسی نهفته باقی می ماند.

کمتر کسی است که با دیدن صورتی پر از دانههای قرمزرنگ و ملتهب، یاد آبله مرغان نیفتد و دلهره ابتلا به آن را نداشته باشد. حالا هر چقدر هم که بدانیم این بیماری قابل درمان است، اما اگر در کودکی به آن مبتلا نشده باشیم، آنقدر نامش برایمان آزاردهنده میشود که باز هم از ابتلا بهآن هراس داریم.
نام دیگر آبله مرغان بیماری واریسلاست؛ یک بیماری عفونی ویروسی که اغلب خفیف بوده و با بثورات جلدی، خارش دار و تب خفیف دیده می شود.

علائم و نشانه های بیماری بعد از یک دوره کمون اولیه دو تا سه هفته ای بروز می کند و شامل تب و سردرد خفیف است که چند ساعت بعد از بروز بثورات جلدی ایجاد می شود که گاهی به تاول هم می انجامد.
آبله مرغان، بیماری شایع دوران کودکی است و به طور عمده در کودکان زیر 10 سال و در اواخر زمستان و اوایل بهار مشاهده می شود، اما در سال های اخیر کودکان در 10 سال اول زندگی به این بیماری مبتلا نمی شوند، به دلیل این که خانواده ها کم جمعیت تر شده اند و تماس های کودکان با هم کمتر شده است. پس کسانی که تا ده سالگی به آبله مرغان مبتلا شوند اگر بعد از بیست سالگی با بیمار آبله مرغانی در تماس باشند، حتما به این بیماری دچار می شوند. برای همین است که در سال های اخیر وفور موارد آبله مرغان را در بزرگسالان بیشتر مشاهده می کنیم.
خودش خوب می شود؟

به عقیده متخصصان، نکته مهم این است که آبله مرغان یک بیماری خود محدودشونده است و در عرض یک هفته تا 10 روز کاملا بهبود می یابد و هر چه سن ابتلا به آبله مرغان کم باشد، شدت این بیماری کاهش پیدا می کند.
شاید مادری که کودکش در پنج سالگی مبتلا شده، نیازی به مراجعه به پزشک نداشته باشد، ولی اگر همان کودک در هجده سالگی آبله مرغان بگیرد، آنقدر علائمش شدید است که حتما باید به بیمارستان برود. این بیماری با وجود این که خودمحدودشونده و قابل بهبود است، ولی گاهی عوارضی دارد که منجر به بستری شدن فرد در بیمارستان می شود.
عوارض دیگر

علاوه بر زونا، یکی از عوارض این بیماری در بزرگسالان، عفونت ثانویه است که به علت باکتری استرپتوکوک و استافیلوکوک بر اثر خارش پیدا کردن ضایعات بثوری ایجاد می شود.
عارضه دیگر، سینه پهلو یا پنومونی است. در برخی از موارد هم در مغز التهاب ایجاد می شود.
از سوی دیگر، این بیماری در بزرگسالان به اختلالاتی در مخچه منجر می شود، به طوری که مبتلایان دو هفته بعد از بیماری تلوتلو می خورند؛ چراکه مخچه مرکز تعادل بدن است، اما خوشبختانه این عارضه با درمان سرپایی بهبود می یابد.
فقط در افرادی که نقص ایمنی دارند، آبله مرغان در بعضی موارد به مرگ منجر خواهد شد. البته این علائم در سنین پایین خیلی بعید است که بروز کند.
با این حال توصیه می شود، افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، مثلا کورتون با دوز بالا مصرف می کنند یا شیمی درمانی می شوند یا بیماران مبتلا به ایدز در صورت ابتلا به آبله مرغان به بیمارستان بروند.
آبله مرغان کور نمی کند

یکی از باورهای غلط درباره بیماری این است که آبله مرغان مبتلایان بزرگسال را کور می کند، در حالی که آنها این بیماری را با آبله اشتباه گرفته اند و آبله هم سال هاست در جهان ریشه کن شده است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

حال پرسش این است که چه زمانی فرد مبتلا به آبله مرغان باید به پزشک مراجعه کند؟ دکتر مردانی در این باره توضیح می دهد: توصیه شده است علاوه بر بیماران یاد شده اگر فرد مبتلا دچار سرفه، تشنج، تنفس سریع، خواب آلودگی غیرطبیعی یا تعادل نداشتن در راه رفتن شد، حتما به پزشک مراجعه کند. بخصوص اگر تب بیمار بالا باشد یا ضایعات و بثورات پوستی او رنگ تیره پیدا کند، این مراجعه ضروری است، چراکه احتمال عفونت وجود دارد.
دارودرمانی نیاز نیست مگر

با مراجعه به پزشک اگر فرد عفونت ثانویه نداشته باشد اصلا احتیاجی به دارودرمانی ندارد و معمولا درمان در چنین شرایطی حمایتی است.
در کودکان زیر هشت سال، معمولا درمان ضدویروس پیشنهاد نمی دهیم چون خود به خود بهبود می یابند ولی در افراد بالای 18 سال حتما از داروی ضدویروس «آسیکلوویر» استفاده می کنیم. این دارو به مدت هفت روز با دوز 800 میلی گرم و پنج بار در روز باید مصرف شود.
ثابت شده اگر بیمار مبتلا به آبله مرغان این دارو را مصرف کند، چند فایده دارد، ازجمله این که دوره بیماری اش را کوتاه می کند، دوم این که علائم بیماری را به حداقل می رساند و سوم این که از انتشار ثانویه این بیماری به افراد دیگر جلوگیری می کند. یعنی از نشر ویروس های بثورات جلدی پیشگیری می کند و در صورت تب بالا باید از استامینوفن استفاده شود. همچنین مبتلایان نباید به هیچ وجه از آنتی بیوتیک استفاده کنند مگر زمانی که بثورات پوستی عفونی شده باشد.
برای رهایی از شر خارش

اگر مبتلایان خارش دارند، از داروهای ضدخارش باید استفاده کنند. داروهایی هم وجود دارد که دانه های روی بدن را خشک می کند. حمام کردن در فواصل نزدیک نیز به این افراد توصیه می شود به شرط این که از لیف یا کیسه استفاده نشود.

این ویروس عامل ایجاد دو عفونت در انسان است :

1-واریسلا=آبله مرغان

2-زوستر=زونا

*آبله مرغان یک عفونت ژنرالیزه و اولیه بوده که با اولین برخورد فرد با ویروس رخ می دهد

*پس از بهبودی ضایعات اولیه ویروس در گانگلیون های اعصاب حسی نهفته باقی مانده و در هر 3 تا 5 نفر از هر 1000 نفر باز فعال شده و ضایعات هرپس زوستر را ایجاد می کند.

بروز بیماری با افزایش سن و سرکوب ایمنی افزایش می یابد.

افراد مستعد به نوع کشنده بیماری :

بیماران ایدزی

کموتراپی در سرطان

مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

بدخیمی های خونی

اختلالات ایمنی

تظاهرات بالینی

یافته های عمومی:

آبله مرغان یک بیماری دوران کودکی است و ویژگی آن علائم سیستمیک خفیف و ضایعات ماکولوپاپولار ژنرالیزه با خارش شدید است که بسرعت به وزیکول هایی با بستر اریتماتوز تبدیل می شوند

*ضایعات دهانی در آبله مرغان اهمیت تشخیصی ،علامتی و درمانی ندارند.

*در زونا دوره پرودرمال بطور شایع 2 تا 4 روز بوده و در این مدت درد تیر کشنده و پاراستزی ،سوزش و تندرنس در طول عصب درگیر وجود دارد .سپس وزیکول های یک طرفه در بستر اریتماتوز به شکل خوشه ای تظاهر نموده که عمدتا در طول مسیر همان عصب مبتلا است و باعث پیدایش نمای اختصاصی درماتوم منفرد می شود.

پس از یک هفته ضایعات وزیکولر پوسته ریزی کرده و طی 2 تا 3 هفته بهبودی رخ می دهد.

اعصابی که در زونا درگیر می شوند شامل :

C3-t5-l1-l2

و اولین شاخه عصب تری ژمینال…

مشکل تشخیص زونا در فاز پرودرمال است یعنی زمانی که درد بدون حضور ضایعه وجود دارد.

در این مرحله تشخیص های نادرست آپاندیسیت و … مطرح می شود…

مشکل ترین مسئله تشخیصی درد ناشی از ویروس زونا بدون تشکیل ضایعات در عصب است که زوستر سین هرپس نامیده می شود.تشخیص این موارد بر اساس علائم بالینی و شواهد سرولوژیک است

شایعترین عارضه هرپس زوستر نورالژی پس از هرپس است که در آن یک ماه پس از بهبودی ضایعات پوستی و مخاطی درد باقی می ماند.

یافته های دهانی

ویروس هرپس 18 تا 20 موارد یکی از شاخه های عصب تری ژمینال را درگیر می کند.

ضایعات چشمی در درگیری شاخه اول و ضایعات ناحیه صورت و داخل دهان در درگیری شاخه های دوم و سوم عصب تری ژمینال دیده می شود.

تشخیص:

تاریخچه درد و یک طرفه بودن و توزیع منطقه ای ضایعات و درد در طول مسیر یکی از شاخه های عصب

زمانی که هرپس زوستر هنگام رویش دندانها درگیری ایجاد می کند ،آنومالی های دندانی و اسکار شدید پوست صورت می دهد.

در بیماران با اختلال ایمنی :

ضایعات بزرگ و مزمن می دهد که باعث نکروز استخوان زیرین و افتادن دندانها می شود.

*سندرم رمزی هانت :

شکل نادر بیماری –ویژگی آن فلج عصب صورتی ،بلز پالسی ،وزیکول های یکطرفه گوش خارجی ووزیکول های مخاط دهانی است.

یافته های آزمایشگاهی

1- سیتولوژی – یک روش ارزیابی سریع هرپس است و در مواردیکه تشخیص مشکل است

2-اسمیر های رنگ آمیزی شده با آنتی بادی فلوروسنت که مطمئن تر و قابل اعتماد تر از سیتولوژی است و در بیش از 80 درصد مثبت است.

3-جداسازی ویروس در محیط کشت بافتی –دقیق ترین روش تشخیص

در موارد زوستر سین اراپشن –گرفتن تیتر آنتی بادی –تنها روش تایید موارد مشکوک است.
bigstock-varicella-zoster-virus-58547519
درمان

درمان در جهت کوتاه کردن دوره بیماری ، جلوگیری و پیشگیری از نورالژی های پس از هرپس در بیماران بالای 50 سال و پیشگیری از انتشار عفونت در

افراد مبتلا به اختلال ایمنی صورت می گیرد .

آسیکلوویر ، والاسیکلوویر ،فام سیکلوویر در تسریع بهبودی و کاهش دردهای حاد موثرند ولی قادر به کاستن از نورالژی های پس از هرپس نمی باشند.

درمان موثر نورالژی پس از هرپس کاربرد

CAPSAICIN

ماده ای مشتق از فلفل تند است ،این ماده بصورت موضعی و بی ضرر است و طولانی مدت استفاده می شود.

اگر این ماده موثر نبود از ضد افسردگی های سه حلقه ای استفاده می شود.

در موارد عود کننده ممکن است قطع عصب یا جراحی صورت گیرد.